"ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ"
της ποιήτριας Μίνας Παπανικολάου
-ΦΩΤΟ
19-4-2022,
Πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση βιβλιοπαρουσίασης των βιβλίων του Δ. Κεραηλίδη και της Μίνας Παπανικολάου στο cafe Popolaro στην Κατερίνη. Την εκδήλωση συντόνισε η δημοσιογράφος Κατερίνα Τσαλού η οποία αναφέρθηκε στο λογοτεχνικό έργο του Δημήτρη Κεραηλίδη ενώ ο συγγραφέας Θεοχάρης Μπικηρόπουλος μίλησε για τη νέα ποιητική συλλογή της ποιήτριας Μίνας Παπανικολάου.
Ακολουθεί η ομιλία του Θεοχάρη Μπικηρόπουλου για την ποιητική ανθολογία ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ.
 |
| Ο Δημήτρης Κεραηλίδης και η Μίνα Παπανικολάου |
"Καλωσήρθατε σε μια εκδήλωση, μετά από 2 και πλέον χρόνια απαγορεύσεων και φόβου λόγω του κορωναιού.
Η τέχνη όμως ενώνει και πρέπει να ενώνει και να δημιουργεί αλληλεπιδράσεις και συνδέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Αυτό είναι το σπουδαίο. Και σήμερα αυτό γίνεται εδώ.
Λόγω τέχνης, λόγω ποίησης και ενός βιβλίου, ανταμώνουμε όλοι μαζί κι εγώ με τους ομότεχνους και φίλους μου όπως τον παλιό καλό καιρό.Τη Μίνα Παπανικολάου και τον Δημήτρη Κεραηλίδη.
Η ποίηση αποτελεί έναν συνοπτικό τρόπο έκφρασης, προσφέρει πολλές ερμηνείες, εικόνες, νοήματα και αισθήσεις.
Η ποίηση είναι ένας τρόπος να περιγράφεις τη ζωή με και το δικό της τρόπο να αιφνιδιάζει την πραγματικότητα αλλά και η ίδια η ποίηση είναι ο τρόπος για να γίνει ο κόσμος πιο υποφερτός και πιο όμορφος.
Μιλώ για την καλή ποίηση.
Όπως είναι η ποίηση της Μίνας Παπανικολάου.
Διάβασα
και τη νέα ποιητική συλλογή της Μίνας Παπανικολάου, «Στιγμιότυπα
αβύσσου», που κυκλοφόρησε μέσα στην πανδημία, το 2021 (από την ΑΝΕΜΟΣ
ΕΚΔΟΤΙΚΗ) και την εξέλαβα σα πνευματικό φάρμακο, για όλους μας,
αποδρώντας από την πανδημία.
Η ποίηση της Μίνας
Παπανικολάου είναι οι λέξεις που ξέρει με μαεστρία να συνταιριάζει
αρμονικά, σαν να τοποθετεί ψηφίδες για να δημιουργήσει το μωσαϊκό που η
εικόνα του αντανακλά πέρα από τις λέξεις, την πραγματική αιτία της
ύπαρξης του λόγου.
Του λόγου, δηλαδή, της γλώσσας μας,
Του λόγου, δηλαδή, της αιτίας της έμπνευσης και της έκφρασης!
Φίλοι και φίλες,
«Γιατί δε ζούμε σαν κανονικοί άνθρωποι», αναρωτιέται η Μίνα;
«Γιατί μας αφυδατώνει ο ήλιος ενώ διεκδικούμε το φως»;
Είναι επικίνδυνο να πιστεύεις –ακόμη- στα παραμύθια, γιατί έτσι ορθώνεται η άβυσσος, λέει η ποιήτρια…
Από
αυτή την άβυσσο μέσα στις 66 σελίδες αυτού του βιβλίου, η αγαπητή μου
φίλη η Μίνα, μας δίνει κάποια στιγμιότυπα, ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ.
Πως
γίνεται να προσπαθείς για το κοινό καλό, να καταθέτεις την αγάπη σου,
την ανθρωπιά σου, την εμπιστοσύνη σου, τα όνειρά σου, τους πόθους σου,
το ίδιο σου το εγώ, θυσία στο βωμό του ΕΜΕΙΣ, αλλά το εγώ του καθένα μας
για κάποιο λόγο να μην ανταμώνει το εγώ τον άλλων, στο ΕΜΕΙΣ;
Την
απάντηση Μίνα, φίλες και φίλοι, τη δίνει ο αγαπημένος Eduardo Galeano
στο ποίημά του «Σε σκοτεινούς καιρούς » που διάβασα -συμπτωματικά- μόλις
χθες:
«Σε σκοτεινούς καιρούς ας είμαστε αρκετά γενναίοι για
να έχουμε το θάρρος να είμαστε μόνοι και αρκετά γενναίοι για να
ρισκάρουμε να είμαστε μαζί.
Τα «Στιγμιότυπα Αβύσσου»
μοιάζουν σαν ένας πρώιμος στοχαστικός απολογισμός ζωής, απολογισμός που
ετοιμάζεται να αναθεωρήσει τις σκέψεις τις ιδέες, τα όνειρα, τους
στόχους, να αλλάζει πορεία, να αλλάζει δρόμο και να ζει δίπλα σε
πρόσωπα με ανθρώπινη υπόσταση, για να ζήσει με την ένταση που μόνο η
ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει.
Μαζί με ανθρώπους και πρόσωπα που επιθυμούν
να βαδίζουν χέρι χέρι με την αλήθεια και την ειλικρίνεια, γιατί το ουσιώδες είναι αυτό που αξίζει στη ζωή.
Η
Μίνα Παπανικολάου ως αποδέκτης των δύσκολων και των άσχημων των
καιρών, προσθέτει την αισθητική και το όμορφο στη ζωή της, από τη ζωή
της, από τα όνειρά της και το μοιράζεται με όλους εμάς.
Ευαίσθητη
και δημιουργική αφήνει μέσα στις λέξεις το αποτύπωμα της αντοχής και
ανοχής της ζοφερής πραγματικότητας και «με ορθάνοιχτα χέρια» χτίζει τη
ρητορική της ποιητικής της, με σαφήνεια.
Αφουγκράζεται, παρατηρεί κι ύστερα γράφει ποιήματα που ξεχειλίζουν συναισθήματα!
Η
Μίνα Παπανικολάου με την ποίηση της , κάνει επανεκκίνηση στις
πνευματικές μας προσλαμβάνουσες, σε ένα κόσμο που διαρκώς αλλάζει και
βουλιάζει στα ίδια τα σκουπίδια της εξέλιξης και του πολιτισμού του.
Αλλάζει
και το βιώνουμε με έντονα συνταρακτικά γεγονότα και συνθήκες ζωής, (τα
μνημόνια, το κοινωνικό σοκ της οικονομικής κρίσης και της φτώχειας,
μεταναστευτικό, την πανδημία και σα να μην έφταναν όλα αυτά, θαρρείς και
κάποιος θέλει να μας αποτελειώσει, ο πόλεμος αυτή τη στιγμή που μιλάμε
στην Ουκρανία)
Παρόλα αυτά καμιά αντιξοότητα δεν είναι ικανή να αποτρέψει τη θέληση για ζωή, τη θέληση για έκφραση και δημιουργία.
Επιθυμία
της είναι να γίνει λυτρωτής που θα σπείρει το νέο σπόρο, ποτίζοντας με
ιδέες τα νέα γεννήματα που φέρνει το φως, για να διαλύσει το σκοτάδι.
«Με την πένα της μετασχηματίζει την όποια αναλγησία του πιο σκοτεινού
ονείρου σε φως, αλλά και τα πιο άφατα συναισθήματα σε έναρθρη ηχώ, στα
περιθώρια των στίχων. Τώρα πια, μόνον το αμετάκλητο της απώλειας μπορεί
να επαναφέρει το έρεβος στην ψυχής της, αυτό που αποτελεί το φόβο του
τετελεσμένου.» όπως έγραψε η Σοφία Στρέζου
Έτσι κι αλλιώς, η ζωή προχωρά και μαζί της θα πορευτεί κι η ποιήτρια, «χτίζοντας ζωές μελλοντικών αναμνήσεων».
Γίνεται
παρατηρητής της προσωπικής απελευθέρωσης χρόνιων δεσμών και
προκαταλήψεων, στη μέση ενός όμορφου κήπου, τον κήπο της καρδιάς και του
νου, και αρχίζει να ξεριζώνει με τα χέρια ζιζάνια και αγκάθια, που
γνωρίζει ότι αν τα αφήσει θα καταπνίξουν την ομορφιά .
Είναι
κάποιες στιγμές, που σα να έρχεται η επιφοίτηση του Αγίου πνεύματος
και το άπλετο φως, μπορεί να σε τυφλώνει στην αρχή αλλά σιγά- σιγά όταν η
κόρη των ματιών από τη μύση φτάνει στη μυδρίαση, βλέπεις πράγματα που
δεν έβλεπες ή δεν ήθελες να δεις. Βλέπεις το μέσα σου, βλέπεις έξω
τριγύρω σου, τις επιλογές σου, τα λάθη σου, τα πιστεύω σου, την πορεία
σου… και όλα αυτά, όχι αποκομμένος, αλλά μέσα στον κόσμο, ανάμεσα σε
ανθρώπους, και βλέπεις με ποιους περπατούσες τους ίδιους δρόμους, τις
ίδιες γειτονιές, τα ίδια στέκια, και ξαφνικά συνειδητοποιείς, ότι η
κοινή πορεία ήταν μέχρι κάποια καμπή του δρόμου και ή σε προσπεράσανε ή
τους προσπέρασες, χωρίς να μπορέσεις να καταλάβεις γιατί δε μπόρεσες
να προχωρήσεις μαζί, να μοιραστείς τα στιγμιότυπα της ζωής…
Τι μπαίνει ανάμεσα στους ανθρώπους και τραβούν μοναχική πορεία;
Η ανασφάλεια;
Οι φόβοι
Η ζήλια;
Ο εγωισμός;
Η υπεροψία;
Ο θυμός;
Η απογοήτευση;
Η ηλιθιότητα;
Τα βάρη που ο καθένας κουβαλά μόνος του;
Η Μίνα Παπανικολάου, μας διαβεβαιώνει ότι «η ψυχή καταγράφει εκείνα
που η νόηση δεν τολμά», καθώς καθημερινά περιδιαβαίνει την φθαρτότητα,
στο μετέωρο του χρόνου.
Επαναπροσδιορίζει τη θέση της –και ίσως
άργησε από την καλοσύνη της - απογυμνωμένη από κάθε τι περιττό και
άχρηστο, απέναντι στην στοιχειώδη αλήθεια και την αξία της.
Δεν της είναι αρκετό το συμβατό, που κινείται παράλληλα με την μετριότητα του κοινωνικού γίγνεσθαι.
Με
την γραφή της, επιδιώκει να αμβλύνει τον βιοτικό ανήφορο, που όλοι μας
ανεβαίνουμε φορτωμένοι με αόριστο βάρος και καταβάλλοντας προσπάθεια να
απαλλαγούμε από το αλλού φερμένο σκοτεινό όνειρο.
Ο επίλογος ανήκει στην ίδια τη Μίνα …
Δανείζομαι 3 γραμμές από το οπισθόφυλλο του βιβλίου και θα την παραδώσω σε σας!
«Καθώς
συνδιαλέγεσαι με τις Ερινύες σου, ελπίζοντας να τις καλοπιάσεις, ορθώνω
τείχη πέτρα-πέτρα, για να φτάσω την Ουτοπία. Είναι από εκείνες τις
κοφτερές πέτρες του λιθοβολισμού των μικρών λαών. Κρύβομαι, μην τυχόν με
πατήσουν οι σκιές των χειρότερων ονείρων, των αδικημένων ονείρων…»
Διαβάζοντας το βιβλίο, διαβάζοντας τα ποιήματα της Μίνας, το ερώτημα
εξακολουθεί να αιωρείται γύρω μας, πάνω μας, μέσα στο μυαλό μας και
γίνεται αφορμή να αφυπνιστούμε, να βρούμε απαντήσεις στα γιατί που μας
απασχολούν αλλά και να οριοθετήσουμε την ουσία της ευτυχίας.
Άραγε, «Γιατί δεν ζούμε σαν κανονικοί άνθρωποι;»
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
από
τη στιγμή που ένα βιβλίο φτάνει στα χέρια του αναγνώστη ο δημιουργός
εκτίθεται. Μοιράζεται συναισθήματα και σκέψεις. Αυτό που δεν μπορεί να
μοιραστεί ο αναγνώστης είναι οι στιγμές της έμπνευσης και όλα όσα
συμβαίνουν ακριβώς εκείνη τη στιγμή που αποτυπώνονται οι λέξεις και όσα
εκφράζουν στο χαρτί…
Δε νομίζω ότι ο αναγνώστης θα διαβάσει την ψυχή
του δημιουργού, γιατί το να εμπνευστείς και να γράψεις κάτι δε σημαίνει
ότι το έχεις ζήσει… Δεν είναι βιωματικό.
Αποκαλύπτεις όμως τον
τρόπο σκέψης, τη «φιλοσοφία» σου για τη ζωή, την οπτική γωνία που κοιτάς
τον ουρανό, τον ορίζοντα, τους ανθρώπους!
«Γιατί δεν ζούμε σαν κανονικοί άνθρωποι;»
Μ.
Τρίτη σήμερα και ίσως η Μεγάλη εβδομάδα των παθών, με την περισυλλογή,
να μας οδηγήσει στην Ανά- σταση και στην Ανά –ταση που χρειαζόμαστε.
Κι αν δε βρούμε τις απαντήσεις μας, ίσως είναι ικανοποίηση για όλους, ότι η λογοτεχνία έχει τον τρόπο να εκδικείται την πραγματικότητα...
Καλό Πάσχα και Καλοτάξιδο Μίνα και Δημήτρη, στα βιβλία σας που είναι τα πνευματικά σας παιδιά και ξέρω , το μόχθο, την αγάπη και την αγωνία σας για το μέλλον τους…
